Groenlandicap oqaluttuassartaa
Hans Westermannip kartotekskortiutai
Groenlandicap katersugaataasa ineriartortinnerat
1956-imi Kalaallit Nunaanni atuagaatilerisutut ilinniarsimasut siullersaat atorfinitsinneqarpoq tassaalluni Hans Westermann (in. 1929 toq. 2000). Motzfeldt Hammeken (in. 1922 toq. 2009) atuagaatilerisutut ilinniarsimanngikkaluarluni Hans Westermannip sulilinnginnerani annertuumik suliaqarsimavoq. Hans Westermannip 1985-imi soraarninngornissami tungaanut nunatsinni atuagaateqarfeqarneq ilusilersorsimavaa.
(Westermann, Hans. De grønlandske bibliotekers historie. Kbh., 1963) (Una issuaaneq Groenlandicamit 2020-mi nutserneqarpoq)
”Taaguut ” Groenlandicasamlingen” tassaanngilaq atuagaateqarfiup naliginnaasumik atuakkat kalaallisut allaqqasut Kalaallit Nunaalluunniit pillugu atuakkat atorneqarsinnaasut, imaraali atuakkat ilisimatusaatigineqarsinnaasut ikigisassaanngitsut kalaallisut allanneqarsimasut aammalu qallunaatut nunallu allamiut oqaasii atorlugit Kalaallit Nunaat pillugu issittumilu nunat allat pillugit atuakkiarineqarsimasut...
Katersaatit maannamut atuakkanik pingaarutilinnik qaqutigoortunillu peqalereerpoq, katersaatit nalilerujussuarnik ilaneqarput Landsrådip 1958-imi nunat issittut pillugit ilisimatuup professor William Thalbitzerip atuagaataasa pisiarinissaannut aningaasaliimmata. Atuakkat 4000 missaanniittut småtrykit immikkullu naqitat katersugaatinut ilanngunneqarmata."
Ikuallanneq atuakkanillu qaqutigoortunik iluarsaassineq
9. februaari 1968 Nunatta Atuagaateqarfiup illutaata allilernerani gassi uppimmat illu ikuallalerpoq. Groenlandicap katersugaataasa toqqorsivissaanik ikuallajaallisakkamik immikkoortortalerniarnerani ikuallanneq pivoq. Qaartoortoqarsinnaaneranik annilaaganeq pissutigalugu atuakkat katersugaatillu qaqutigoortut annaanneqarsinnaasimanngillat.
Atuagagdliutit 1968-imi normu 4-p saqqaani ikuallanneq pillugu allaaserisaq siulleq uani Aviisitoqqat.gl-imi digitalinngorlugu atuarsinnaavat.
Atuakkat ikuallannermi masatserneqarsimasut qerisimapput. Qatanngutigiinniani ajoqersuiartortitap Samuel Kleinschmidtip (in. 1814 toq. 1886) assaannarmik allatai ilanngullugit qereqqanerat attatiinnarlugu Danmarkimut nassiunneqarput arriitsumillu aatsikkiartortinneqarput iluarsaanneqarlutillu. Atuakkat qerisimasut aatsinniarnerat, asiunaveersaasersornerat iluarsartuunnerallu nunanit allanit soqutigineqarsimaqaaq.
Atuakkat aasserneqarsimanerisa allaaserineqarnerat Atuagagdliutit Grønlandspostenip 1968-imi normu 17-imi uani Aviisitoqqat.gl-imi digitalinngorlugu atuarsinnaavat.
Uani takuneqarsinnaavoq Samuel Kleinschmidtip assaannarmik allagaa sinaatigut ikuallanneqalaartoq masassimasorlu iluarsaanneqarsimasoq. Iluarsaanneqareerluni 11.09. 1978 Groenlandicamut utersimavoq.
Hans Westermannip katersuinera
Landsbibliotekar Hans Westermannip atuagaatit qaqutigoortut immikkuullarissullu annaaneqarsimasut taartissaanik piniarniarluni aningaasanik katersuiniarsimavoq. Direktøriusimasoq Knud Oldendow (in. 1892 toq. 1975) atuagaatai immikkuullarissut qaqutigoortullu 1964-imi Landsrådimut tunissutigineqarsimapput, atuakkallu suli Kalaallit Nunaannut apuutinngitsut ikuallanneq pisimavoq. Atuakkat kingornunneqartut ilagaat kalaallisut atuakkat 17-1800-ikkunneersut. Katersugaatit Groenlandicap immikkut katersugaataaniipput, taakku pillugit uani atuarsinnaavatit.
(Høyer, Benny. ”Kalâtdlit-nunavta atugaateqarfiata groenlandicanik katerssugautai.” Forskning/Tusaut 1-2 (1980): 2-6) Issuaaneq Groenlandicami 2020-mi allattaasitaamut nuutsinneqarpoq.
”Sivitsorpoq Nunatta Atuagaateqarfia katersugaatiminik groenlandicamut atasunik amerlisaajuarluni; taamaattorli bibliotekit namminersornerulernermut atalernerisigut aatsaat suliat tamakku inatsisiliornikkut erseqqissaavigineqalerput”
”Qujanartumilli atuakkat ikittuunngitsut inunnit ataasiakkaanit institutioninillu Nunatta Atuagaateqarfianut tunissutigineqartarsimapput, aammalu ukiut pingasut ingerlanerini immikkut 1,8 milliuunit kroonit atuakkanik groenlandicanik pisissutissatut akuersissutigineqarsimallutik, taamaalilluni ukiualunnguit ingerlaneranni Nunatta Atuagaateqarfia atuakkanik kalaallisuunik Kalaallillu-nunaannut tunngasunik ajunngivissunik kingumut katersugaateqaleqqippoq”.
”Nunatta Atuagaateqarfiata groenlandicamik katersugaataanik atorniartartunut ammaannartoqanngilaq, tassa atorniartut atuakkat namminneq tikissinnaangilaat; atorniassagunillu Nunatta Atuagaateqarfiata sulisui saaffigalugit atuakkat atorumasatik katersugaatinit aasissinnaavaat”.
Tunniussisussaatitaaneq
Namminersornerullutik Oqartussaqalernerup kingunerisaanik atuagaateqarfeqarnermut inatsimmi Tunniussisussaatitaaneq ilanngunneqarpoq. Taamaalilluni nunatsinni atuakkanik saqqummersitsisut pisussaaffilerneqarput saqqummersitsinerminni oqaatsit apeqqutaatinnagit Groenlandicamut pingasunik akeqanngitsumik tunniussisarnissaat taamaalilluni nunatsinni kulturikkut kingornussatsinnut ilanngullutik. 2014-imi inatsimmut ilassutaalerput elektroniskimik paasissutissiiviit soorlu cd-it dvd-llu.
Tunniussisussaatitaaneq pillugu uani takuuk.
Atuisunut periarfissat ammanerulersut
Groenlandica katalogi 1986-imi atuagaatilerisumit Benny Høyerimit saqqummersinneqarpoq. Groenlandicap katalogiata saqqummersinneratigut atuagaateqarfinni atuisut soqutiginnittullu allat periarfissaqalerput katersugaatit suunerannik ilisimasaqarnerulernissamik. Katalogi nunatsinni atuagaateqarfinni takuneqarsinnaavoq.
Allaaserineqarnera Atuagagdliutit 1987-imi normu 7-imiittoq uani Aviisitoqqat.gl-imi digitalinngorlugu atuarsinnaavat
© AG Arkiv
1993 sioqqullugu atuisut periarfissaqarput kartotekskortit atorlugit atuakkap aqqanik, atuakkiortumik paasissutissanillu allanik ujarlersinnaallutik, tamannalu aatsaat atuagaateqarfimmi pisinnaavoq.
1993-imi atuakkat paasissutissartai qarasaasiamut atuagaateqarfimmi atorneqartartumut nalunaarsorneqarput. Atuisoq atuagaatilersumut saaffiginninnikkut atuakkap sumiiffianik ilitsersuunneqartarpoq, plakaatit dk5 atorlugu allattorsimaffiat malillugu imaluunniit atuagaateqarfimmi allagartarsuit atorlugit atuakkat sumiissusersisinnaavaat.
2007-imi atuisut angerlarsimaffimminniit internet aqqutigalugu atuakkanik ujaasisinnaalerput.
Groenlandica 2008-mi Ilimmarfimmut nuuppoq Ilisimatusarfiullu atuagaateqarfia illoqatigilerlugu. Atuisut atuakkat angerlaallugit atorneqarsinnaasut tigoriaannaallugit atorsinnaanngorpaat atuakkallu anninneqarsinnaanngitsut atuagaateqarfimmi atuarsinnaanngorlugit.
2008-mi Groenlandica Nunat Avannarliit Killiit suleqatigalugit Atuagagdliutit illoqarfiillu aviisii digitalisererpaat. Nittartagaq www.aviisitoqqat.gl allallugu iserfigineqarsinnaavoq malugiuk www.timarit.is nuuffigisarmagu.
2009-mi kalaallisut oqaatsit ujarliutit katalogiseriinermi ilanngunneqartarlerput, kingunerivaa atuisut atuagassaminnik ujarlernerminni kalaallisut oqaatsit ujarliutit atorsinnaalermatikkit.
2013-imi Nunatta Atuagaateqarfia nittartagartaarpoq ilaavorlu atuisut atuakkanik qinaasiffigisinnaasaat inniminniiffigisinnaasaallu.
2017-imi Groenlandicami pigisat nalunaarsoneqarsimasut netpunkt.dk-mut ilanngunneqarput taamaalilluni danmarkimi atuagaateqarfinniit Groenlandicap suut atuagaatiginerai takuneqarsinnaalerlutik aammalu angerlaallugit atorneqarsinnaasut atorniarneqarsinnaalerlutik.
Kalaallit atuakkiortut malunnartinniarnerini nalunaarsukkat paasissutissanik annertunerusunik ilaneqarput taamaalilluni atuisunut ujaruminarninngorlutik.